Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá gồm 5 chương, 35 điều, có hiệu lực thi hành từ 01/5/2013
Quyền và nghĩa vụ của công dân trong phòng, chống tác hại của thuốc lá (Điều 7 Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá)
- Được sống, làm việc trong môi trường không có khói thuốc lá.
- Yêu cầu người hút thuốc không hút thuốc tại địa điểm có quy định cấm.
- Vận động, tuyên truyền người khác không sử dụng thuốc lá, cai nghiện thuốc lá.
- Yêu cầu cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền xử lý hành vi hút thuốc tại nơi cấm.
- Phản ánh hoặc tố cáo cơ quan, người có thẩm quyền không xử lý hành vi vi phạm.
Các hành vi bị nghiêm cấm (Điều 9, Điều 16 Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá)
- Sản xuất, mua bán, nhập khẩu, tàng trữ, vận chuyển thuốc lá giả; mua bán, vận chuyển thuốc lá nhập lậu và nguyên liệu thuốc lá.
- Quảng cáo, khuyến mại thuốc lá; tiếp thị thuốc lá trực tiếp tới người tiêu dùng.
- Tài trợ của tổ chức, cá nhân kinh doanh thuốc lá, trừ một số trường hợp theo quy định.
- Người chưa đủ 18 tuổi sử dụng, mua, bán thuốc lá.
- Sử dụng người chưa đủ 18 tuổi để mua, bán thuốc lá.
- Bán, cung cấp thuốc lá cho người chưa đủ 18 tuổi.
- Bán thuốc lá bằng máy bán tự động; hút hoặc bán thuốc lá tại địa điểm cấm.
- Sử dụng hình ảnh thuốc lá trên báo chí, xuất bản phẩm dành riêng cho trẻ em.
- Vận động, ép buộc người khác sử dụng thuốc lá.
Địa điểm cấm hút thuốc (Điều 11, 12 Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá)
- Cấm hút thuốc hoàn toàn trong nhà và khuôn viên các cơ sở y tế, cơ sở giáo dục (trừ đại học, cao đẳng, học viện), cơ sở chăm sóc – vui chơi trẻ em, nơi có nguy cơ cháy nổ cao.
- Cấm hút thuốc hoàn toàn trong nhà tại cơ quan làm việc, trường đại học – cao đẳng – học viện, các địa điểm công cộng theo quy định.
- Phương tiện giao thông công cộng cấm hút thuốc: ô tô, tàu bay, tàu điện.
- Một số nơi được bố trí khu vực dành riêng cho người hút thuốc: khu vực cách ly sân bay, quán bar, karaoke, khách sạn, tàu thủy, tàu hỏa.
Nghĩa vụ của người hút thuốc lá (Điều 13 Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá)
- Không hút thuốc tại địa điểm có quy định cấm.
- Không hút thuốc trong nhà khi có trẻ em, phụ nữ mang thai, người bệnh, người cao tuổi.
- Giữ vệ sinh chung, bỏ tàn thuốc đúng nơi quy định.
Một số nội dung quy định về xử phạt (Nghị định 117/2020/NĐ-CP)
Vi phạm quy định về địa điểm cấm hút thuốc lá
- Cảnh cáo hoặc phạt 200.000 – 500.000 đồng đối với hành vi hút thuốc tại nơi cấm.
- Phạt 3.000.000 – 5.000.000 đồng đối với hành vi: không có biển cấm hút thuốc; không tổ chức, hướng dẫn, kiểm tra việc thực hiện quy định cấm hút thuốc tại nơi thuộc thẩm quyền quản lý.
- Phạt 5.000.000 – 10.000.000 đồng tại khu vực dành riêng nhưng thiếu phòng thông khí, không có dụng cụ chứa tàn thuốc, không có biển báo, không có thiết bị phòng cháy.
Các hành vi vi phạm khác
- Cảnh cáo hoặc phạt 200.000 – 500.000 đồng đối với người từ 16 đến dưới 18 tuổi sử dụng thuốc lá.
- Phạt 500.000 – 1.000.000 đồng với hành vi: ép buộc người khác sử dụng thuốc lá; sử dụng người dưới 18 tuổi mua thuốc lá.
- Phạt 3.000.000 – 5.000.000 đồng với hành vi: sử dụng hình ảnh thuốc lá trong xuất bản phẩm trẻ em; cung cấp thông tin sai lệch về thuốc lá; không đưa nội dung PCTHTL vào kế hoạch hoạt động; không hạn chế hình ảnh diễn viên hút thuốc theo quy định.
- Phạt 20.000.000 – 30.000.000 đồng đối với: sử dụng tên, nhãn hiệu thuốc lá cho sản phẩm khác; tiếp thị thuốc lá trực tiếp; để xảy ra hoạt động tiếp thị tại cơ sở quản lý; sử dụng kinh phí Quỹ PCTHTL sai mục đích; đưa thông tin về việc tài trợ của doanh nghiệp thuốc lá.
- Phạt 30.000.000 – 40.000.000 đồng đối với hành vi tài trợ trái phép hoặc gian lận trong đóng góp bắt buộc theo quy định.
Có thể thấy, hệ thống pháp luật về phòng, chống tác hại của thuốc lá ở Việt Nam ngày càng hoàn thiện và phù hợp với thông lệ quốc tế. Để luật thực sự đi vào cuộc sống, ngoài sự kiểm tra của cơ quan chức năng, rất cần sự tuân thủ của mỗi người dân nhằm xây dựng môi trường sống trong lành, an toàn cho cộng đồng.
Bích Duyên - CDC Điện Biên
