Cán bộ Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Điện Biên tập huấn cho cán bộ y tế thôn bản về Cai nghiện thuốc lá tại cộng đồng

Theo điều tra toàn cầu về sử dụng thuốc lá (GATS 2015), Việt Nam nằm trong nhóm 15 nước có số người hút thuốc lá nhiều nhất trên thế giới. Theo điều tra về thực trạng sử dụng thuốc lá và thực hiện Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá (PGATS) năm 2020 do Quỹ Phòng, chống tác hại thuốc lá, Trường đại học Y tế Công cộng phối hợp thực hiện, tỷ lệ hút thuốc ở nam giới là 42,3%. Theo Tổ chức Y tế thế giới, 2/3 phụ nữ và trẻ em thường xuyên hít phải khói thuốc lá tại nhà. Bộ Y tế cho biết, tỷ lệ hút thuốc lá điện tử ở nước ta năm 2020 ở cả nam và nữ tăng 18 lần so với năm 2015. Tại Việt Nam có ít nhất 40.000 người Việt tử vong mỗi năm vì thuốc lá. Nhận thức được sự nguy hiểm của khói thuốc lá với sức khỏe của bản thân và gia đình, từ đó quyết tâm cai thuốc lá là một điều tuyệt vời. Đó cũng là mục tiêu của rất nhiều người. Không ít người đã cố gắng từ bỏ nhiều hơn một lần nhưng không thành công. Việc bỏ hẳn thuốc lá có thể mất một vài tuần hoặc lâu hơn, nhưng một khi từ bỏ thành công thì lợi ích sức khỏe bạn nhận được là hoàn toàn xứng đáng với cuộc đấu tranh khó khăn đó. Trước tiên, với bản thân người hút thuốc lá, chỉ ngay khi không dùng thuốc lá đã có hiệu quả nhanh chóng và thấy rõ qua từng thời điểm như sau:

- Sau 20 phút: Huyết áp và mạch giảm dần tới mức bình thường

- 8 giờ: Lượng oxy trong máu trở về trạng thái bình thường. Nguy cơ bị nhồi máu cơ tim bắt đầu giảm.

- 24 giờ: Lượng CO trong máu bắt đầu được đào thải. Phổi bắt đầu quá trình tự làm sạch và phản xạ ho tăng để thải đờm. 70 % bắt đầu tăng cảm giác ăn ngon miệng.

- 48 giờ: Cảm giác ngon miệng và mùi vị bắt đầu cải thiện.

- 1 tuần: Giấc ngủ trở lại bình thường.

- 2 tuần tới 3 tháng: Sự lưu thông máu trong cơ thể và chức năng thông khí được cải thiện

- 1-9 tháng: Các triệu chứng như ho, tiết dịch nhầy, mệt mỏi, khó thở giảm. Nhung mao của tế bào niêm mạc phế quản trở lại hoạt động bình thường. Giảm tốc độ suy chức năng thông khí đối với người bị bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính.

- 1-2 năm: Nguy cơ bị nhồi máu cơ tim giảm 20-50%. Giảm tỷ lệ bệnh tái phát và tăng tỷ lệ thành công trong điều trị, phẫu thuật mạch vành.

- 5 năm: Nguy cơ bị đột quỵ giảm tới mức như người không hút thuốc sau 5-15 năm cai thuốc.

- 10 năm: Nguy cơ bị chết do ung thư phổi giảm một nửa so với người tiếp tục hút; các nguy cơ bị ung thư miệng, họng, thực quản, bàng quang, thận, tuỵ cũng giảm như vậy. Tốc độ phát triển, di căn của ung thư chậm hơn so với người hút thuốc.

- 15 năm: Nguy cơ nhồi máu cơ tim trở về như người không hút.

Hệ hô hấp là bộ phận chịu ảnh hưởng trực tiếp từ khói thuốc lá. Nhưng  phổi lại có thể phục hồi ngay sau khi bạn bỏ thuốc. Mức độ phục hồi phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Nhưng nếu phát hiện sớm, điều trị tốt, bỏ hút thuốc lá thành công thì phổi có thể phục hồi lại gần như bình thường. 

Hút thuốc giết người một cách từ từ. Đó là lý do những người hút thuốc thường không nhận thức được thực tế rằng họ đang gặp nguy cơ cao về nhiều loại bệnh tật. Thay vì chủ quan về mức độ ảnh hưởng của thuốc lá, ngay từ lúc này, bạn nên bỏ thuốc càng sớm càng tốt. Bỏ thuốc không bao giờ là quá muộn.

Hải Hậu - CDC Điện Biên